Jan Gerben – Harley-Davidson flathead 1943 World Travel

Malacatancito (Huehuetenango, Guatemala), 3 maart 2009

Afgelopen dinsdag arriveerde het pakketje met onderdelen voor de versnellingsbak. Beter gezegd is dat we het pakketje hebben opgehaald. Na een tweetal uitrukken met de ambulance voor een ongeluk op de PanAm (een pick up tegen de berg op geknald, total loss) en een zieke baby (10 dagen oud met hartproblemen) nemen we op de terugweg de toeristische route door het dorp en komen langs het postkantoor. Roberto vraagt naar het pakket op het postkantoor en warempel het ligt op de plank! Op zaterdag was het al binnen gekomen. Woensdag zijn we begonnen, fors wat tijd nodig om in de stad (Huehue) nieuw schroefdraad te laten maken voor de ontbrekende schroef in het zijdeksel, donderdag in elkaar gezet (door Teto, `super mecanico`) en vrijdag de eerste rit. Het is geweldig om weer op m`n eigen motor te kunnen rijden. De eerste rit schakelt de versnellingsbak nog wat stroef maar zaterdag is dat al een stuk beter. Just sweet!!!

De afgelopen drie weken heb ik van dichtbij het leven hier mee mogen maken. Bij Polo ben ik als familie behandeld en opgenomen. Soms tot drie keer toe per dag eet ik mee, koffie, rijst-, kokos- en maissap en op zondag is er verse kip die in de ochtend nog rond de motor scharrelt. Polo (motorsleutelaar, 8 jaar burgemeester, onderwijzer) neemt mij regelmatig mee op trips hier in de buurt; Maya ruines in Zacaleu, het ongelofelijke netwerk van nauwe straatjes in het doolhof van Huehue (inmiddels vind ik zonder te verwalen de uitweg, in de gehele stad heb ik op slechts 3 plaatsen een mini-van kleur verschoten-afgebladderde verf-richtingsbord gezien), de warmwaterbron in Serchil (alleen te bereiken met off-road motor of four wheel drive, zelfs met de 4WD komen we nog vast te staan, 20 kilometer vanaf hier en ruim een uur rijden) en zo nog wat meer ritten naar ergens en iets.

De dagdienst bij de Bomberos begint om 7 uur in de ochtend maar meestal laten ze mij nog met rust op die tijd (uitgezonderd de stereo die vanaf het eerste licht de hele dag regionale muziek de ether in blaast). Voor mij betekent een dienst meestal vervoer van patienten naar het ziekenhuis. Onze klanten worden vanuit de bergen en binnenland naar de PanAmerican gebracht waar wij ze oppikken en transporteren naar het ziekenhuis in Huehue. Een klant die een kettingzaag in z`n bovenbeen vlak boven de knie had gezet (zaag was gestopt na de eerste happen uit het bot) wordt al bloedend vanuit de bak van een mini Suzuki jeep op het afgesproken punt letterlijk over gehesen in de ambulance. Soms brengen we patienten op een brancard terug. Dat doen we met een oude vier wiel aangedreven Ford pickup met plaatwerkopbouw, dwars door beken over zandwegen vol met kuilen en steile hellingen. Ik sta en hang dan achter de bak van de pickup op een mini-plateau net als bij een vuilniswagen, met m`n hoofd in de zon een beetje kijken of de achterkant nog goed gaat door water, modder en kuilen, prachtig!

In eerste blik is dit een prachtige, groene streek (dit is het land van de eeuwige lente, groen en altijd en overal bloemen) die echter nog een hele ontwikkeling door moet gaan op veel gebieden. De rol van religie is enorm, niet alleen Katholiek maar ook Luthers, zoals evangelische gemeentes, Jehovah en Pentecoastal. Als ik op zondag een kijkje neem hier en daar zijn deze kerken afgeladen vol en bij sommigen dreunt de swingmuziek naar buiten. Carnaval betekent hier een tijd van processies, honderden mensen lopen dan mee in een stoet met voorop een enorm beeld van Christus die het kruis draagt, kinderen verkleed als apostelen en voorlezen uit de bijbel op diverse (18) plaatsen in het dorp. Gebruiken die ik niet ken zoals kinderen die op 1 speciale avond iedereen met een soort meel onderstrooien (el Holandes net even uitgezonderd, te lang voor ze?). Een weekend geleden help ik twee volle dagen mee met de opbouw van een feestterrein in Cacum, een gehucht op ruim een kilometer hier vandaan in de bergen. Een feest ter gelegenheid van 20 jaar electriciteit! In 1989 werd het dorp aangesloten op het electriciteitsnetwerk. Op vrijdag betekent dat een Reina-verkiezing. Uit zes beeldschone jonge dames kiest een jury van plaatselijke notabelen de koningin van het dorp voor dit jaar. Veel, heel veel toespraken, Marimba muziek en lokaal acteerwerk van de school. Behoorlijk saai tot ik wordt wakker geschud omdat ik als speciale gast, el Holandes, even mag gaan staan om mijn aanwezigheid te benadrukken. Het echte feest is op zaterdag, een voetbaltoernooi en in de avond en nacht een 10-koppige band, Marimba-, Mariachi- en Ranchero- muziek non-stop tot de stoppen er letterlijk uitvliegen, tot twee keer toe. Alhoewel de scholen volop door ontwikelingswerk worden bevoorraad (USA, Spanje, voor een school in een ander dorp help ik met vervoer van spullen voor een waterpomp die door Engeland is geschonken en wordt gebouwd) maken veel kinderen de middelbare en soms lagere school niet af maar helpen ouders op het land en in het huis. In de stad is dat wellicht al anders maar hier is dat nog volop gebruikelijk.

In drie weken stuit je echter ook op nog een andere laag in dit land onder de prachtige buitenkant. Veel auto`s hier zijn vrijwel geheel geblindeerd met ultradonkere ruiten en plakstroken. Staat stoer, een enkel strookje van een kleine 15 cm op de voorruit uitgezonderd. Een bijzondere ervaring in het donker. De reden is helaas niet de zon maar geweld en bedreigingen. Politie is in alle lagen corrupt tot op het bot en vooral in de nacht vrijwel geheel afwezig op de plaatsen waar het toe doet. Van de vele prachtig beschilderde afgeladen bussen (mensen en spullen, niet alleen Guatamala maar ook uit El Salvador en Hoduras) gaan er veel naar de grens, La Mesilla. Deze mensen gaan niet voor werk of bezoek daar maar zijn op doorreis naar de USA. Ondanks illegaal gebeurt dit overdag, politie is afgekocht en de grens is een verhaal apart. Mijn grensovergang Mexico-Guatemala heb ik in een recordtempo van ruim anderhalf uur voor zes controles af weten te werken (drie Mexico, drie Guatemala) en heb uiteindelijk slechts twee dollar smeergeld betaald (douane G) buiten de reguliere vergunningen en stempels (export motor Mex, import motor G, veterinaire reiniging motor G). Ik ben echter niet te missen voor de controles, voor veel mensen die op andere wijze de grens over willen steken is de hectiek rondom de grensovergang een kans om `ongezien` verder te komen. De mensen die alweer terug van weg geweest zijn kom ik ook tegen. Meestal is mijn eerste ontmoeting met hen niet oprecht hartelijk maar kijken ze naar mij alsof ik een gringo, USA Amerikaan, ben die heeft meegeholpen om hen terug te sturen. Het is dan fijn om El Holandes te zijn.

Naast het transport van mensen is het drugstransport niet te missen. Op een zondagmiddag volgen we een stukje van de route die de 1- en 2-motorige vliegtuigjes vanuit Colombia volgen. Deze vliegtuigen zijn afgeladen met drugs. Vanuit Colombia vliegen zij laag over de oceaan en blijven daardoor buiten het radarnetwerk. Bij de kust van Guatemala steken zij het land in, blijven laag vliegen en volgen de vele riviertjes die door diepe kloven uit het binnenland komen. Hier in de buurt strijken zij neer waarna het vervoer via de weg verder gaat. Per nacht gemiddeld 6 vliegtuigjes en overdag 2 of 3, dag in dag uit! Ook in een dorp als Malacatancito staat een enkel prachtig huis, gefinancierd vanuit dit transportnetwerk. Als ik vraag waarom deze soms leeg staan is dat omdat de baas al omgelegd is en de familie heeft moeten vluchten.

De corruptie, bedreigingen voor lokale autoriteiten, het grote geld van drugs, de armoede, werkloosheid (niet direct zichtbaar omdat iedereen de hele dag bezig is maar prik daar door heen en is het enorm) en ingesleten traditionele levenswijze houden dit land in een greep waar het niet makkelijk is om aan te ontsnappen. Toch als ik in het plaatselijke culturele centrum moet wachten op een plekje achter de computer is de nieuwe generatie duidelijk zichtbaar. Misschien zijn het er nog niet genoeg maar de jeugd die ik dan zie is vertrouwd met internet, wil graag talen leren (`of ik kan helpen met huiswerk?`, uiteraard) en lijkt me niet genoegen te nemen met de oude levenswijzen en is bereid om hard te werken. Hopelijk kunnen zij hun diensten in dit land bewijzen tegen die tijd!

Voor mij gaat de roadtrip verder. Via Antiqua, `La Capital` (de hoofdstad Guatemala city) en de grensovergang met El Salvador bij San Cristobal naar San Salvador. Het zal echter niet makkelijk zijn om afscheid te nemen van Polo, Teto, Roberto, Fernando, Julie en alle anderen die ik hier heb leren kennen. Door hen heb ik een bijzonder kijkje in hun alledaagse leven mogen krijgen. Amigos por la vida!

This entry was posted on dinsdag, maart 3rd, 2009 at %H:%M and is filed under On the road. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.